Upadłość konsumencką może ogłosić osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Jest to proces sądowy, mający na celu umorzenie długów osoby, która nie jest w stanie ich spłacić. Wprowadzenie tej instytucji do prawa miało na celu pomoc osobom prywatnym w sytuacjach, kiedy długi stały się dla nich ciężarem niewspółmiernym do ich możliwości finansowych. Proces upadłości konsumenckiej często wiąże się z wieloma formalnościami i wymaga udowodnienia przez dłużnika, że faktycznie nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań. Co ważne, nie każdy dług jest umarzany w ramach upadłości konsumenckiej, a decyzje w tej kwestii podejmuje sąd.
Warunki ogłoszenia upadłości konsumenckiej
Upadłość konsumencka obejmuje tylko osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jeśli jest prowadzona działalność, to przed złożeniem wniosku o upadłość, trzeba zamknąć firmę. Liczy się tutaj wykreślenie działalności z CEIDG.
Po nowelizacji w roku 2020 ogłosić upadłość konsumencką mogą też:
- Osoby, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą.
- Wspólnicy spółek cywilnych.
Kolejnym warunkiem upadłości konsumenckiej jest niewypłacalność i musi mieć ona charakter trwały. Konsument staje się niewypłacalny, jeśli nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy.
Bankructwo z winy własnej – czy można starać się o upadłość?
Od roku 2020 sąd nie bada z jakiego powodu powstała niewypłacalność. Czy doprowadziły do niej czynniki losowe, czy lekkomyślność niewypłacalnej osoby.
Jednak w toku postępowania sąd może uznać, że niewypłacalność powstała z winy osoby upadłej. Wtedy może odrzucić plan spłaty wierzycieli lub wydłużyć czas spłaty zadłużenia nawet do 7 lat.
Kto nie może skorzystać z upadłości konsumenckiej?
Sąd może odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzyć postępowanie, jeśli:
- W ciągu ostatnich 10 lat dłużnik już złożył wniosek o upadłość i została ona ogłoszona, a część lub całość zobowiązań została umorzona.
- W ciągu ostatnich 10 lat dłużnik dopuścił się krzywdy wobec wierzycieli (np. przekazał nieruchomość bliskiej osobie, żeby uniknąć zajęcia przez komornika).
- W ciągu 10 ostatnich lat toczyło się wobec dłużnika postępowanie upadłościowe i z winy dłużnika zostało umorzone lub sąd odrzucił ustalony plan spłaty wierzycieli.
Upadłość konsumencka – warunki przy braku majątku
Upadłość konsumencką można ogłosić nawet wtedy, gdy:
- Nie ma żadnego majątku.
- Nie ma żadnego źródła dochodów.
- Dochód jest tak niski, że wystarcza jedynie na pokrycie niezbędnych potrzeb życiowych.
W takiej sytuacji syndyk od razu zaproponuje plan spłaty wierzycieli, a sąd może częściowo umorzyć długi.
Upadłość konsumencka – warunki do umorzenia długów
Sąd może także podjąć decyzję, aby umorzyć zadłużenie bez planu spłaty. Dzieje się tak, gdy upadły nie ma żadnego majątku i nie może podjąć pracy zarobkowej. Są to takie sytuacje jak ciężka choroba lub kalectwo. Wtedy upadły nie będzie miał środków, żeby spłacić swoje zobowiązania.
Sąd może także podjąć decyzję o warunkowym umorzeniu długów. Jeśli sytuacja materialna upadłego się poprawi, sąd uchyli umorzenie długów i ustali plan spłaty zadłużenia. Jednak może to zrobić wyłącznie do 5 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia.
W przypadku braku zgłoszeń wierzytelności, sąd może wydać postanowienie o umorzeniu zobowiązań bez planu spłaty wierzycieli, chyba że w toku postępowania nie zostały zaspokojone koszty postępowania upadłościowego.
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie oznacza automatycznego oddłużenia.
Sąd może odmówić ustalenia planu spłaty albo oddłużenia lub warunkowego umorzenia zobowiązań pomimo przeprowadzenia postępowania upadłościowego i likwidacji całego posiadanego majątku konsumenta, jeżeli:
1) upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań,
2) w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań
– chyba że ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Oznacza to, że konsument może np. stracić mieszkanie i pozostać z dotychczasowymi długami. W okresie prowadzenia postępowania upadłościowego, syndyk może też doprowadzić do stwierdzenia bezskuteczności wszystkich darowizn dokonywanych przez dłużnika na przestrzeni ostatnich 5 lat przed dniem złożenia wniosku o upadłość (zwłaszcza, jeżeli dotyczyły one nieruchomości).
Obsługa prawna upadłości konsumenckiej
Kancelaria LEXIMA zajmuje się przygotowywaniem i reprezentacją w sprawach z zakresu upadłości konsumenckiej. Oferujemy obsługę prawną na wszystkich etapach postępowania przedsądowego, sądowego oraz egzekucyjnego, a także konsultacje prawne przed wszczęciem postępowania sądowego oraz w toku jego przebiegu. Kancelaria przygotowuje wnioski o ogłoszenie upadłości konsumenckiej oraz reprezentuje Klienta przed Sądem.